Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Pomiń baner

Nawigacja Nawigacja

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Setna rocznica publikacji monografii „Argonauci zachodniego Pacyfiku”, będącej pierwszym raportem z badań terenowych na Wyspach Trobrianda, podczas których sformułowane i przetestowane zostały najważniejsze założenia etnografii Bronisława Malinowskiego, stanowi doskonałą okazję do podjęcia na nowo, w odświeżonej formule, refleksji nad jego obecnością we współczesnych naukach społecznych i humanistyce. Życiu i twórczości Bronisława Malinowskiego poświęcono już wiele ważnych prac. Przede wszystkim trzeba wymienić pierwszy tom biografii autorstwa Michaela Younga, opublikowany również po polsku, a także prace Adama Kupera, Petra Skalnika i Roberta Thorntona oraz innych historyków antropologii.

Bardzo ważną rolę w tym obszarze odgrywają od wielu lat projekty krakowskiego środowiska antropologicznego w Instytucie Socjologii UJ. Zostały one zainspirowane przez ucznia Malinowskiego, Andrzeja Waligórskiego, któremu zawdzięczmy opublikowanie „Argonautów zachodniego Pacyfiku” w języku polskim, a później rozwijane przez Andrzeja Palucha oraz jego współpracowników. Podejmowana w nich była refleksja nad polskim kontekstem powstania antropologii Malinowskiego, filozoficznymi podstawami jego dzieł i innymi wątkami teoretycznymi zebranymi m.in. w tomie „Malinowski Between Two Worlds: The Polish Roots of an Anthropological Tradition”, wydanym przez Cambridge University Press w 1988 r. Poza tymi pracami wspomnieć trzeba o wydaniu trzynastotomowej edycji „Dzieł” Malinowskiego (kierowanej najpierw przez Andrzeja Palucha, a później Janusza Muchę) oraz opracowaniu i redakcji jego „Dziennika w ścisłym znaczeniu tego wyrazu” przez Grażynę Kubicę. Niniejsza konferencja wpisuje się w tę wieloletnią tradycję badań prowadzonych w Instytucie Socjologii UJ.

Zapraszamy do podjęcia refleksji nad tym, w jaki sposób „dzieło i życie” Bronisława Malinowskiego oddziałało na nauki społeczne i humanistykę oraz jak rozpoznania autora „Argonautów” można odczytać dziś z perspektywy obecnych nurtów badawczych i ciągle zmieniającej się rzeczywistości społeczno-kulturowej. Chodzi nam o zdecydowane rozszerzenie ramy interpretacyjnej dzieła Malinowskiego przez odwołanie się do dorobku nauk społecznych i humanistyki oraz ich narzędzi analitycznych.

Proponujemy następujące tematy:

1.Refleksja nad polskim kontekstem życia i twórczości Bronisława Malinowskiego
Chociaż biografia Malinowskiego doczekała się już wielu opracowań, to ciągle jest jeszcze miejsce na nowe analizy jego życia i dziedzictwa, szczególnie w kontekście jego relacji oraz współpracy z polskimi uczniami, w tym z Feliksem Grossem, Józefem Obrębskim i Andrzejem Waligórskim.

2. Znaczenie Bronisława Malinowskiego dla formowania się tożsamości nauk humanistycznych i społecznych w Polsce
Zachęcamy do podjęcia refleksji nad tym, w jaki sposób Malinowski oddziaływał na polskich uczonych i czym był spowodowany większy lub mniejszy rezonans jego twórczo- ści w poszczególnych dziedzinach humanistyki i nauk społecznych oraz nad tym, jak zainteresowanie jego dziełem się historycznie zmieniało. 

3. Znaczenie metody intensywnych badań terenowych Bronisława Malinowskiego dla metodologicznego i teoretycznego rozwoju nauk społecznych i humanistyki
Pierwsza monografia terenowa Malinowskiego „Argonauci zachodniego Pacyfiku” wyznaczyła wzorzec dla późniejszych etnografii. Zapraszamy do dyskusji nad tym, jak ten wzorzec się później zmieniał, zachowując jednak „ducha” etnografii Malinowskiego. W jakiej mierze jego dorobek etnograficzny jest wciąż inspirujący zarówno w warstwie tekstualnej, jak i wizualnej? Warto się również zastanowić, jak „Dziennik w ścisłym znaczeniu tego wyrazu” antropologa można rozpatrywać z punktu widzenia współczesnego rozwoju autoetnografii.

4. Reinterpretacja dziedzictwa Bronisława Malinowskiego w kontekście współczesnej myśli społecznej i filozoficznej XX i XXI wieku
Pragniemy poddać analizie to, jak dzieło Malinowskiego można czytać w kontekście współczesnych nauk społecznych i humanistyki. W jaki sposób wpłynęło ono na teorie średniego zasięgu w odniesieniu do antropologii ekonomicznej (krytyki kapitalizmu), językoznawstwa (teorie pragmatyki językowej) czy innych dziedzin, jak psychologia lub socjologia?

5. Koncepcja „antropologii praktycznej” Bronisława Malinowskiego i jego wizja roli antropologów w zmieniającym się świecie a współczesne problemy zaangażowania badaczy społecznych i humanistów
W latach trzydziestych „terenem” Malinowskiego stała się głównie Afryka, a przedmiotem namysłu − problemy wynikające z kontaktu Afrykańczyków z kolonizatorami oraz efektywnego sposobu zarządzania narodami afrykańskimi. Współcześnie poddaje się krytycznemu namysłowi różne formy zaangażowania nauk społecznych i humanistyki oraz ich politycznego uwikłania. Z tą kwestią wiąże się też potrze- ba oceny twórczości Malinowskiego z punktu widzenia współczesnych refleksji nad wielokulturowością oraz badań postkolonialnych.

6. Koncepcja zmiany społeczno-kulturowej w późnej twórczości Bronisława Malinowskiego w kontekście współczesnych teorii kultury
Problemom zmiany kulturowej poświęcony był zwłaszcza tom „Kultura i jej przemiany”. Bardzo widoczna jest w nim ewolucja poglądów antropologa na relacje między kulturą kolonizatorów i społeczności skolonizowanych, zasadzająca się na wskazaniu dialektyki wpływów kulturowych. Problem zmiany kulturowej wciąż pozostaje jednym z najważniej- szych zagadnień we współczesnych teoriach kultury. Zapraszamy do spojrzenia na prace Malinowskiego poświęcone kulturze z punktu widzenia teoretycznych rozpoznań czynionych w tej materii w naukach społecznych i humanistycznych w XXI wieku.